کدام کشورها دسترسی کودکان به شبکه‌های اجتماعی را محدود کرده‌اند؟

به گزارش رویترز، با گسترش روزافزون شبکه های اجتماعی و نفوذ این بسترها در زندگی روزمره، موضوع دسترسی کودکان به این فضا و خطرات احتمالی آن به دغدغه اصلی بسیاری از دولت ها و والدین تبدیل شده است. از این رو کشورهای مختلف در سراسر جهان به دنبال راه هایی برای تنظیم و کنترل این دسترسی هستند.

به طور کلی، شرکت‌های فناوری قوانین عضویت در شبکه‌های اجتماعی مانند TikTok، Facebook و Snapchat را دارند و می‌گویند کاربران برای ثبت نام باید 13 سال یا بیشتر داشته باشند. با این حال، مدافعان حقوق کودکان معتقدند که این کنترل کافی نیست و داده های رسمی در چندین کشور اروپایی نشان می دهد که تعداد زیادی از کودکان زیر 13 سال دارای حساب کاربری فعال در چندین شبکه اجتماعی هستند.

استرالیا یکی از پیشگامان در ارائه قوانین سختگیرانه برای محدود کردن دسترسی کودکان به شبکه های اجتماعی است. بر اساس قوانین جدید این کشور، شرکت‌های فناوری مانند TikTok و Meta، مالک فیس‌بوک و اینستاگرام، موظفند از دسترسی کودکان زیر ۱۶ سال به پلتفرم‌های خود جلوگیری کنند. در غیر این صورت، آنها تا 49.5 میلیون دلار استرالیا (32 میلیون دلار آمریکا) جریمه خواهند شد. طرح آزمایشی این قانون از ژانویه آغاز می شود و یک سال بعد به طور کامل اجرا می شود.

مقررات حفاظت از داده های عمومی اتحادیه اروپا (GDPR) سن قانونی رضایت برای پردازش داده های شخصی کودکان را زیر 16 سال تعیین می کند. با این حال، 27 کشور عضو اتحادیه اروپا حق دارند این سن را به 13 سال کاهش دهند. به عبارت دیگر، در اکثر کشورهای اروپایی استفاده از خدمات آنلاین توسط کودکان زیر 16 سال مستلزم رضایت والدین یا قیم آنها است.

دولت بریتانیا با نگرانی از تاثیرات منفی شبکه های اجتماعی بر روی کودکان، قانونی را برای افزایش امنیت آنلاین آنها به تصویب رساند. این قانون که از سال آینده اجرایی می شود، استانداردهای سختگیرانه ای را برای پلتفرم ها تعیین می کند که بر محدودیت های سنی و شفافیت تمرکز دارد. اگرچه بریتانیا هنوز تا اجرای محدودیت‌های سختگیرانه مانند محدودیت‌های استرالیا فاصله زیادی دارد، وزیر دیجیتال این کشور اخیراً اعلام کرد که در حال توسعه همه گزینه‌های ممکن برای محافظت از ایمنی کاربران، به‌ویژه کودکان، آنلاین است.

دولت نروژ اخیراً پیشنهاد کرده است که سن قانونی استفاده از رسانه های اجتماعی از 13 به 15 سال افزایش یابد. با این حال والدین همچنان حق دارند از طرف فرزندان زیر 15 سال خود با شرایط حضور کودکان در شبکه های اجتماعی موافقت کنند. علاوه بر این، دولت در حال تهیه قانونی است که حداقل سن مشخصی را برای استفاده از شبکه های اجتماعی تعیین می کند. به گفته دولت، نیمی از کودکان 9 ساله نروژی حداقل هر روز از یک شبکه اجتماعی استفاده می کنند.

در سال 2023 فرانسه قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن پلتفرم های اجتماعی باید رضایت والدین را برای حساب های ایجاد شده توسط کودکان زیر 15 سال دریافت کنند. اما به دلیل مشکلات فنی این طرح به طور کامل اجرا نشد. همچنین یک کمیسیون فرانسوی پیشنهادهای سختگیرانه ای از جمله ممنوعیت استفاده از تلفن همراه برای کودکان زیر 11 سال و ممنوعیت استفاده از تلفن همراه مجهز به اینترنت برای کودکان زیر 13 سال را به دولت آن کشور ارائه کرد.

در آلمان، استفاده از شبکه های اجتماعی توسط نوجوانان 13 تا 16 ساله تنها با رضایت والدین صورت می گیرد. این کشور در زمینه حمایت از کودکان در فضای مجازی پیشرو است و همواره با وضع قوانین مناسب سعی می کند کودکان را از خطرات احتمالی در این فضا مصون نگه دارد. با این حال، به نظر می رسد فعالان حقوق کودک معتقدند که قوانین موجود به تنهایی کافی نیست و نیاز به اجرای بهتر و دقیق تر قوانین حمایت از سایبری احساس می شود.

بلژیک رویکرد کمی سختگیرانه تر از آلمان دارد. در این کشور کودکان زیر 13 سال مجاز به ایجاد حساب کاربری در شبکه های اجتماعی بدون اجازه والدین خود نیستند. این قانون نشان می دهد که بلژیک بر اهمیت حمایت از کودکان کوچکتر بیش از همسالان خود تأکید دارد.

هلند در مقایسه با بلژیک و آلمان رویکرد متفاوتی در پیش گرفت. این کشور به جای تعیین محدودیت سنی خاص برای استفاده از رسانه های اجتماعی، بر کاهش دسترسی کودکان به تلفن همراه در محیط های آموزشی تمرکز کرده است. هدف از این اقدام کاهش حواس پرتی دانش آموزان و بهبود تمرکز آنها در درس است. با این حال، این رویکرد به طور مستقیم به مشکل استفاده کودکان از شبکه های اجتماعی نمی پردازد.

ایتالیا نیز مانند آلمان، استفاده از شبکه های اجتماعی توسط کودکان زیر 14 سال را منوط به رضایت والدین کرد. این کشور مانند سایر کشورهای اروپایی تلاش می کند تا بین حق دسترسی کودکان به فناوری و نیاز به مصون ماندن از خطرات احتمالی فضای مجازی تعادل ایجاد کند.

در نهایت باید توجه داشت که حفاظت از کودکان در فضای مجازی مسئولیت مشترک والدین، دولت ها، بسترهای اجتماعی و جامعه است. با همکاری و تلاش مشترک می توانیم در فضای مجازی محیط امن و سالم تری را برای کودکان فراهم کنیم. با این حال، رویکرد هر کشوری با کشور دیگر متفاوت است. بنابراین برخی بر محدودیت سنی تاکید می کنند، برخی بر نقش والدین تاکید می کنند و برخی دیگر بر کاهش دسترسی به ابزارهای دیجیتال در محیط آموزشی تاکید می کنند.